Spreker van dienst is directeur Duurzame Mobiliteit en Logistiek bij MOBI (Mobility, Logistics and Automotive Technology Research Centre, Brussel), welk meer dan 120 wetenschappers vertegenwoordigt en waar de laatste vijf jaar een 150 projecten rond mobiliteit werden en worden uitgevoerd. De Vrije Universiteit Brussel richtte in een bredere context de zogenaamde 'Poincarégroep' op, die eind-2017 een 30 concrete voorstellen voor een stad op mensenmaat formuleerde.

Kern van sprekers’ betoog is dat de toekomst aan de steden is. In 2030 zullen er wereldwijd 41 megasteden zijn. In 2050 zal ca. 66% van de wereldbevolking in steden wonen. Deze mensen gaan zich verplaatsen maar dienen ook van extern bevoorraad te worden. Uit een studie van het Belgisch Planbureau blijkt dat tegen 2030 het personenvervoer met 11 procent zal toenemen en dat van goederen met 44 procent. Deze veranderingen voltrekken zich aan een verschroeiend tempo met veel onzekerheden. De manier waarop we met onze mobiliteit omgaan zal ingrijpend veranderen. Passioneel positief als spreker is wijst ze hierbij voortdurend naar de kansen. 

Winkels worden terug kleiner en moeten dus meer beleverd worden. Bovenop veroorzaakt bv. e-commerce vandaag nog een gefragmenteerde maar groeiende goederenstroom. De omzet van online shoppen groeit met zo'n 15% per jaar. In de eindejaarperiode van 2018 verwerkte B-post gemiddeld 420 000 pakjes per dag. De grote uitdaging zit erin om deze nieuwe groeimarkt duurzaam te organiseren. Zo zou men ook kunnen stellen dat één rit per auto naar de winkel mogelijk schadelijker voor het milieu is dan leveringen door bezorgers met een hoge dichtheid van leveradressen. Als iedereen in een appartementsblok boodschappen online bestelt en akkoord gaat met deze op hetzelfde moment te ontvangen, is dat efficiënter dan afzonderlijke ritten richting supermarkt. Dit wordt dan het werkpunt.

Onze smartphone bv. kan een prachtig instrument zijn om te zien welke mogelijkheden er nog zijn buiten het autorijden. Vandaag reeds heb je apps waarbij je kan kijken hoe je met het openbaar vervoer – tram, trein, bus – van punt A naar punt B geraakt. Jammer genoeg houden die apps vaak nog geen rekening met andere alternatieven zoals deelfietsen. Dankzij big data zouden infrastructuurbeheerders kunnen komen tot ‘Mobility as a Service’ (mobiliteit als een dienst), waarbij alle alternatieven geïntegreerd worden in één app en bv. met één abonnement alle verkeersmodi zou kunnen gebruikt en betaald worden. Opnieuw een werkpunt gedefinieerd.

Wereldwijd, ook op de luchthaven Zaventem, lopen er testen met zelfrijdende wagens. 'Trial and error' vertraagt soms het proces maar als we erin slagen level 5 te halen met een wagen – waarbij de artificiële intelligentie het volledig overneemt  van de mens en zelfs menselijke bevelen kan negeren als dat te gevaarlijk is – dan zullen de wagens veiliger zijn dan vandaag. Want de meeste ongevallen, 72%, gebeuren door een menselijke fout. Bij level 5 autonome wagens zullen alleen nog ethische kwesties spelen: wat doe je als een meisje plots de straat oversteekt? Ga je de bestuurder en passagier redden, of het meisje? Autonome wagens zouden wel een oplossing voor files kunnen bieden als die wagens gedeeld worden. Om de toenemende mobiliteitsvraag voor de verplaatsing in, van en naar Brussel te kunnen voldoen heb je in één berekend scenario 730 000 voertuigen nodig, te reduceren tot 83 000 bij delen. Vandaag staat een wagen voor 95 procent van de tijd stil. Als auto’s gedeeld worden, dan raakt meteen ook het probleem van een tekort aan parkeerplaatsen opgelost. Met car-sharing wordt trouwens al volop geëxperimenteerd en dit zowel met 'station-based' als 'free-floating' systemen. Werkpunten …
De oplossingen zijn overvloedig aanwezig en duidelijk, we moeten het alleen doen!

Spreker schetst tot slot een beeld van de stad en haar mobiliteit in de toekomst, aan de hand van het concept 'the human city' waar de 4 P’s van de humane stad werden uitgewerkt: 'proximity, prosperity, place for humans en participation'. 
In een menselijke stad is alles aanwezig, is er welvaart, is de omgeving gericht op de mens en is de besluitvorming participatief voor de wakkere burger. Hier voegt professor Cathy Macharis tot slot een vijfde P aan toe, deze van 'passie', met een open oproep deze P’s te verbinden.

Met een flinke vragenronde en het dankwoord van voorzitter Louis komt er een eind aan weer een mooie avond wetenschap met in de hoofdrol een passionele dame.
See you soon, folks!

De verslaggever,

Jef Konings.

31 januari 2019

© Jozef Konings